Akşemseddin, halkın teveccüh ve nazarından uzak durması, şöhret ve şan belâsından sürekli kaçınmasıyla, bir sembol şahsiyet olarak bayraklaşmıştır.

Fatih Sultan Mehmet’in hocası, İstanbul’un fethinin manevî ve nuranî yüzü olan Ak Şemseddin’le, Hacı Bayram-ı Veli’nin karşılaştığı Ankara ovası bugünki gibi münbitti.

Ak Şemseddin, zamanının ilmini ilahiyattan tıbba, nahivden musikiye kadar öğrenmiş; fakat ruhundaki susuzluğu giderememiştir. Akıl ve gönül huzuruna ermek amacıyla yönünü tasavvufa çevirmiş ve Osmancık Medresesindeki müderrislik görevinden istifa ederek Şeyh Zeyneddin-i Hafi’nin yanına gitmeye karar verir ve yola koyulur.

Halep’te bir gece konaklarken rüyasında bir ucu boynuna geçmiş bir zincirin öbür ucunun Hacı Bayramın elinde olduğunu görür. Işığın ve özlemini duyduğu nasibinin Hacı Bayramda olduğunu anlar; yoldan geri döner.

Ankara’ya geldiği zaman Hacı Bayramı müritleriyle beraber ovada mahsul toplarken görür. Yanına yaklaşır; fakat iltifat görmez. Buna rağmen aldırmayarak işe girişir.

Yemek zamanına kadar Şeyh’in müritleriyle beraber çalışır. Yemek vakti olur. Hacı Bayram, kendi elleriyle aş dağıtır. Ak Şemseddin’in tabağına yemek koymaz ve artan yemekleri de köpeklerin önüne döker.

Büyük veli Ak Şemseddin, darılıp o meclisi terk edecekken Şeyh’in kapısının köpekleriyle birlikte onların çanağından yiyerek karnını doyurur. Bu alçak gönüllülük karşısında Hacı Bayram-ı Velionu yanına çağırır ve müritliğe kabul eder.

İstanbul’un fethinde Fatih Sultan Mehmet’e manevî liderlik yapan Ak Şemseddin, fetihten sonra toparlanıp köyüne dönecek kadar vakar ve haysiyet sahibidir. Hacı Bayram-ı Veli’nin gönüllü mütevazı, çilekeş müridi olduktan sonra “Kemal” ve olgunluk sahibi olan Ak Şemseddin, nice kralın, sultanın, imparatorun hayallerini süsleyen İstanbul’un fethinde manevi liderlik yapmış ve fetihten sonra büyük bir olgunlukla İstanbul’u bırakıp Göynük’e yerleşmiştir.

Ak Şemseddin, şeyhi Hacı Bayram Veli'nin vefatıyla irşad makamına geçmiştir. Hocasına olan sevgisini bakın nasıl ifade ediyor: Sensin Allahın velisi.İstanbul'un fethi sırasında Fatih Sultan Mehmed'in yanında fethin manevî cephesini temsil eden büyük veli, muhasaranın en sıkıntılı zamanında ordunun maneviyatını diri tutmuştur. Ak Şemseddin, fethin en önemli simgesi olan Ayasofya'nın camiye dönüştürülmesi sırasında burada ilk Cuma namazı hutbesini okumuştur.

Azim tahitler sürilür.

Yılda bir çağı bulınur.

Hacı Bayram, pirim Sultan

 “Bir şâha kul oldum ki cihân ona gedâdır.”

                                 Fatih Sultan Mehmet